Allereerst iets over narcisme. In de oorspronkelijke versie van ICD-10 van de WHO die ik gebruikt heb voor mijn boek Onbeperkt Jezelf was er helemaal geen sprake van dat narcisme als persoonlijkheidsstoornis erkend werd. Alleen onder druk van de VS om hun DSM 4 te kunnen blijven gebruiken is er later narcisme aan toegevoegd. Onterecht naar mijn mening omdat het een slecht omschreven stoornis zou zijn waar veels te veel onder valt. Sowieso hebben NLPers weinig met labels, maar narcisme is wel een heel onhandig label.

Binnen de Enneagram literatuur wordt narcisme alleen toegeschreven aan type 7, de Levensgenieter (Claudio Naranjo). Ik vind het nog steeds een slecht label, alleen openbaart zich bij de Levensgenieter inderdaad wel gedrag waar met regelmaat blijkt dat hij echt alleen oog heeft voor zichzelf. Ook al lijkt de Levensgenieter bij uitstek bezig met andere mensen door o.a. feestjes na te lopen e.d., toch is hij alleen maar met zichzelf bezig.

Bij de type 3, Succesvolle Werker speelt geen narcisme, maar zijn anti-sociale persoonlijkheidsstoornis. Dat is van een geheel andere orde. De Succesvolle Werker houdt zich wel degelijk bezig met andere mensen. Hij heeft immers een publiek nodig en mensen om aan te verkopen. Alleen gaat hij voorbij aan de gevoelens van deze mensen. Daarnaast geldt dat hoe lager je in het Enneagram zit hoe individualistischer je bent. Type 4, de Romanticus en type 5, de Analist zijn het meest individualistisch, maar type 3, de Succesvolle Werker en type 6, de Loyalist zijn goede tweedes. De combinatie van anti-sociaal en individualistisch kan narcistisch lijken, maar heeft er niks mee van doen.

Dan het minderwaardigheidscomplex. Dat is toch wel een hele oude verkeerde psychologische term die ik al weer jaren niet meer gebruikt heb gehoord. Als NLPer zie je meteen dat het niet bestaat. Het minderwaardigheidscomplex is namelijk een nominalisatie, dat wil zeggen een proces waarvan we doen alsof het een ding is dat je kan hebben, maar wat feitelijk een verdraaiing van de werkelijkheid is. Het gaat dus om het achterliggende proces, en dat is bij minderwaardigheidscomplex, je minderwaardig voelen (het ligt voor de hand). Maar nu heeft NLP meteen een makkelijke oplossing: de gevoelsomdraaitechniek. Mocht je je al minderwaardig voelen, dan ben je daar binnen enkele minuten vanaf. Achter je minderwaardig voelen, ligt vaak een negatief zelfbeeld. Het is dus ook belangrijk om dat aan te pakken. Ook daar is een NLP techniek voor en wel de schwisshhh techniek.

Wees gerust, beide technieken werken prima in mijn brein.

Tenslotte nog wat over arrogantie. Arrogantie is prima indien het gepaard gaat met competentie. Alleen arrogantie zonder competentie is irritant. Daar komt bij dat NLP zich nog steeds in de beginjaren bevindt en dat er een strijd woedt over de toekomst van NLP. Om te voorkomen dat de grote incompetente meerderheid gaat besluiten wat wel en wat niet NLP is en welke examens je moet halen om NLPer te zijn (wat een zeer negatieve ontwikkeling zou zijn), moet de competente minderheid van zich laten spreken. In casu ben ik dat vaak. Dat kan arrogant over komen, maar staat toch vooral in dienst van een beter Nederland en betere Nederlanders (en vlamingen zo nu en dan).