TOTE is de meest gegeneraliseerde beschrijving van een strategie. 

De eerste Test is een test om te zien of je überhaupt aan de Operatie moet beginnen. Met andere woorden: wanneer is het tijd om met de strategie te beginnen.

De Operatie is de kern van de strategie

De tweede Test is een test om te zien of je klaar bent met de strategie.

Exit is dat je dan ook ophoudt de strategie te gebruiken wanneer je klaar bent.

Bij menselijke strategieën gaat het erom dat een goede strategie behelst dat je aanvoelt wanneer je met de strategie moet beginnen en dat je aanvoelt wanneer je klaar bent.

Bijvoorbeeld: Strategie voor een goede relatie. De Operatie, de kern, is dat je met regelmaat de ander duidelijk maakt dat je het super vindt dat hij of zij er is, dat je hem of haar respecteert en dat je van hem of haar houdt.

Deze strategie gebruik je wanneer je aanvoelt dat het weer eens tijd is om dat duidelijk te maken. En je moet aanvoelen wanneer je de bovenstaande strategie genoeg gebruikt hebt.

Doe je dat niet, dan doe je het of te weinig of te veel en in beide gevallen is het schadelijk voor je relatie. 

Zou je iets anders gebruiken dan je gevoel, dan wordt het onmenselijk en mislukt de strategie. 

Er is geen falen alleen maar feedback!

Als je zelf je eigen betekenis gaat verzinnen van kritiek dan kan je er natuurlijk alles van maken. Maar indien je onderdeel wil uitmaken van een gemeenschap is het toch handig om de betekenis van die gemeenschap te gebruiken. Dat communiceert een stuk beter: kritiek betekent dat je uiting geeft dat je iets niet goed vindt.

Denken dat iemand die kritiek geeft ergens last van heeft en dat hij geen intentie heeft om iemand te helpen is allemaal mind readen. Een activiteit die rechtstreeks tegen NLP in gaat omdat het het metamodel overtreedt. Iets wat je herhaaldelijk ziet bij mensen die NLP alleen maar dogmatisch toepassen maar er geen werkelijk begrip voor hebben.

En dat terwijl iedereen binnen NLP de gevleugelde uitspraak "Er is geen falen, er is alleen maar feedback" kent. De enige manier om deze zin te begrijpen is in de zin van: wat er ook gebeurt zolang je wat er gebeurt als feedback ziet dan is er geen sprake van falen, maar van feedback. Oftewel alles is feedback indien je het als feedback gebruikt. Zo heb ik een keer de deur van de trainingszaal dicht gedaan met mijn duim nog tussen de deur. Toen gaf de deur mij feedback dat het onverstandig is om je duim tussen de deur te houden terwijl je hem dicht doet. Een pijnlijke les waar ik veel van geleerd heb.

Kortom, bij feedback maakt het helemaal niets uit wat de intentie van de zender is. Die kan je toch geenszins weten en met regelmaat is de zender van informatie geen mens, maar een stuk natuur of een apparaat dat al helemaal geen intenties heeft. Het is de instelling van de ontvanger die informatie tot feedback maakt. Alleen de ontvanger kan de ontvangen informatie upgraden tot feedback door iets te leren van die informatie. Indien je pertinent weigert te leren dan is er inderdaad geen sprake van feedback. Vandaar dat het zo belangrijk is om steeds wel te willen leren. Want alleen dan is er sprake van feedback en geen falen.

Binnen NLP komt feedback voort uit het TOTE model. De laatste T is een T van een Test en deze Test is om te testen of uit het proces voortgekomen is wat gewenst is of gepland is. Indien dat geenszins het geval is dan wordt deze informatie teruggestuurd naar de Operatie in de hoop dat er genoeg flexibiliteit en variatie in de Operatie aanwezig is zodat er nieuwe output gegenereerd kan worden die ervoor zorgt dat er uiteindelijk wel iets uit voortkomt dat de laatste Test kan doorstaan.

De vraag bij mensen is nu: over wiens TOTE proces hebben we het? De zender of de ontvanger? Het moge duidelijk zijn dat het nooit over het TOTE proces van de zender kan gaan omdat voor de zender er geen sprake van is dat de laatste Test geen goed resultaat oplevert. Het gaat altijd om het TOTE proces van de ontvanger van de informatie. Die kan die informatie gebruiken om de eigen Operatie te verbeteren.

Oftewel, alle informatie die door de ontvanger van die informatie gebruikt wordt om de eigen processen te optimaliseren is feedback. Wie of wat die informatie verstuurd is totaal irrelevant en wat voor informatie het is is ook irrelevant en wat de gemoedstoestand die dan geheel tegen NLP in gemindread moet worden is ook totaal irrelevant. Het enige dat telt is dat de ontvanger van de informatie deze informatie gaat gebruiken om de eigen processen te optimaliseren en pas op dat moment is er sprake van feedback en leren van ervaring.

Hoewel er biases genoeg zijn waarom de lijst met beroemde mensen (https://neurogram.nl/2023/05/16/overzicht-van-alle-breintypen-van-beroemde-mensen/) vooral mannen bevat, zijn er qua breintypen dan weer geen verschillen tussen man en vrouw. Ik weet dat er wel degelijk neurologische verschillen zijn, bijvoorbeeld in de Amygdala. Maar breintypen gaat over de aangeboren structuur in de hersenstam zoals ontdekt door Jaak Panksepp. En daar zijn geen verschillen tussen mannen en vrouwen, maar wel tussen de verschillende breintypen.

Uiteraard is het dan weer wel zo dat wat iemand leert en oppikt uit de omgeving, het aangeleerde gedrag, weer wel verschilt voor mannen en vrouwen. Maar op breintypen niveau is er geen enkel verschil. Zo is bijvoorbeeld het omgaan met elk breintypen hetzelfde, ongeacht of iemand een man of een vrouw is (zie: https://nlpflix.nl/programs/collection-t5fx05k6mo0?category_id=28549 ). Hetzelfde geldt voor de relaties tussen breintypen. (zie: https://nlpflix.nl/programs/collection-yko209bkpzg?category_id=28549 ) Daar maakt het breintype veel uit, maar man of vrouw weer weinig. En de verschillen die er zijn, zijn aangeleerd gedrag.

De reden dat het onverstandig is om te modelleren heeft te maken met het feit dat er onbedoelde negatieve neveneffecten aan een model kleven. Zo is er een keer een NLP model gemaakt om rijk te worden, maar dat model had ook tot gevolg dat je vervreemde van je partner en kinderen. Of zo is er eens een NLP model gemaakt om mooie kunst te maken, maar het bijeffect was dat men ziek werd. Bandler is dus bewust gestopt met modelleren en heeft modelleren vervangen door het ontdekken van strategieën.

Daarnaast is het inderdaad zo dat voor de meeste zaken al een zeer effectieve strategie ontdekt is. Waar je die strategieën kan vinden hangt sterk af van welke je zoekt. Alle strategieën voor grip op je eigen emoties, het effectief runnen van je brein en excellente communicatie zouden in de NLP Practitioner moeten zitten. Toch zie ik nog vaak mensen voor hun modeleeropdracht iemand kiezen die bijvoorbeeld veel zelfvertrouwen heeft. Dat is zo basis dat het in de Practitioner had moeten zitten. Maar er zijn ook hele specifieke strategieën voor NLP en acteren of NLP in de gezondheidszorg bijvoorbeeld. Die kan je vinden door een email te sturen naar The Society of NLP. Of een Society of NLP trainer te vragen.

Daar komt nog eens bij dat de meeste Nederlandse NLP opleiding geen idee hebben wat modelleren nu precies inhoudt. Ik heb diverse mensen gehad die mij wilden modelleren en met hele vreemde vragen kwamen. Het opstellen van een meta-programma profiel is bijvoorbeeld geen model. Tot overmaat van ramp hebben de meeste Nederlanders die een model gemaakt hebben geen idee hoe ze nu concreet datgene moeten doen wat ze gemodelleerd hebt wanneer je het hen vraagt. Een mooi voorbeeld is het IEP. Op hun site hebben ze een enorme waslijst van alle modellen die er in de loop der tijd door hun studenten gemaakt zijn. 30 keer hoe verkoop je iets, 40 keer hoe communiceer je goed. Maar niemand die ook maar iets doet met die modellen. En dat is waarschijnlijk ook maar goed ook want ik ben bang dat als je daadwerkelijk zou doen wat er in het model staat dat het slecht met je afloopt. Nederlandse NLP opleidingen willen graag als een echte opleiding gezien worden en we weten allemaal dat je om af te studeren een scriptie moet schrijven. Dus wordt er maar een modelleeropdracht geven om zo te doen alsof ze een universiteit zijn. Maar NLP is juist tegen nutteloos getheorie enkel en alleen om het theoretiseren.

Kortom een model is ongezond, gevaarlijk, overbodig, gaat meestal volkomen fout en heeft geen praktisch nut. Dat is de reden dat er op de checklist staat dat een NLP opleiding niet aan modelleren zou moeten doen. Maar gelukkig gaat NLP over vrijheid en mocht jij het toch willen doen, dan wens ik je alle succes toe en ga ik ervan uit dat jouw model wel goed is.

Helaas ben ik minder overtuigd van het idee dat alles wat negatieve energie uitstraal dat ook weer als een boemerang terugkomt. Dat suggereert namelijk een bepaalde oorzakelijkheid die ik nog nooit gevonden heb. Een van de redenen dat men reïncarnatie verzonnen heeft, was om in dit standpunt te kunnen volharden. Dan had men iemand gezien die alleen maar negatieve energie uitstraalde en toch een prachtig en fantastisch leven had. Dus verzon men dat hij wel in een volgend leven gestraft zou worden. Dat soort redeneringen lijken me er meer opgericht om voor jezelf een lekker gevoel te krijgen en als het zo werkt, dan vind ik het prima. Alleen is zo'n redenering op zichzelf misschien ook wel negatieve energie. Het is immers toch een soort wraak, straf en boetedoening idee.

Daar komt bij dat ik bijvoorbeeld prima in staat ben om negatieve energie die op mij afkomt om te zetten in positieve energie zoals ik in deze video uitleg: https://nlpflix.nl/programs/nlp-hypnose-energie-schild-techniekmp4-933608?offset=1

Mocht de boemerang echt zo werken, wat ik sterk vermoed dat dus geenszins het geval is, dan zou ik juist beloond worden voor mijn slechte gedrag.

Nee, ik ben er een grotere voorstander van om a) te zorgen dat het met jezelf beter gaat en b) te zorgen dat je je omgeving je beïnvloedt dat iedereen in je omgeving positief is. Dan hebben we geen boemerangs meer nodig.

Er zijn er verschijnende technieken voor. Het beste is het bouwen van een propulsion system met Design Human Engineering. Je krijgt dan in trance een verhaal en hoorspel die ervoor zorgt dat je achter je ellende hebt waar je snel vandaan wil en voor je fantastische dingen waar je graag naar toe wil.

Een en ander heeft dan ook te maken hoe je met je tijdslijn werkt. Waarschijnlijk zet je dingen die je moet doen op je tijdslijn, in plaats van in je tijdslijn. Daardoor is het makkelijker voor jouw tijd om er onder door te glippen zonder dat je iets hoeft te doen.

Maar het belangrijkste in dit soort gevallen is toch bijna altijd je breintype omdat er één type is dat dit sterk heeft. Ben je dat type dan is er een speciale aanpak om te zorgen dat er minder getreuzeld wordt. Meer info over je breintype staat in dit boek: https://nlp.ecwid.com/Het-Neurogram-Handboek-p156919489

De meeste "NLP" trainers noem ik vooral fake NLP trainers (https://fakenlp.org/) Want met hoe NLP wordt beoefend is veel mis mee. En je hebt gelijk dat NLP ook geen wetenschappelijke basis heeft. Daar heb ik veel over geschreven zoals bijvoorbeeld hier: https://nlpprotoscience.org/

Desalniettemin denk ik toch dat NLP heel waardevol is. Voornamelijk omdat het eigenlijk een vorm van hypnose is en hypnose goed werkt bij het oplossen van psychische klachten. Hypnose zelf is gelukkig wel wetenschappelijk onderzocht. Dat betekent echter nog steeds niet dat NLP daarmee is gered. Om dat voor elkaar te krijgen heb ik ABC-NLP ontwikkeld waarbij we NLP combineren met Toegepaste Gedragsanalyse. Toegepaste Gedragsanalyse is een zuivere wetenschap die laat zien hoe ons gedrag in kaart te brengen is, te begrijpen valt en te beïnvloeden valt. Omdat dit over elk willekeurig gedrag gaat, passen ook de NLP gedragingen erin. Toegepaste Gedragsanalyse is de oorspronkelijke bron van gedragstherapie uit Cognitieve Gedragstherapie.

De belangrijkste artikelen waarin ik dat uitleg zijn: https://abcnlp.org/the-abc-model-and-nlp/ en https://abcnlp.org/nlp-science/ Er is ook een Nederlandse site (https://abcnlp.nl/) maar de Engelse site geeft meer inhoudelijke uitleg. Dankzij de combinatie van Toegepaste Gedragsanalyse en NLP zijn er twee Nederlandse universiteiten waar ik als gastdocent dit onderwijs.

Kortom er is heel veel mis met hoe NLP wordt onderwezen en wordt gebruikt en tegelijkertijd is NLP te redden.

Er bestaat narcistisch gedrag. Hier is een goede beschrijving van narcistisch gedrag:

Narcistisch gedrag focust zich specifiek op zelfverheerlijking en een continue behoefte aan bewondering en bevestiging. Het is een gedragspatroon waarbij een individu zichzelf centraal stelt en een overdreven belang toekent aan de eigen prestaties, uiterlijk, succes, of andere persoonlijke attributen.

Personen die narcistisch gedrag vertonen, praten vaak over zichzelf, leggen de nadruk op hun successen en kunnen overdreven reageren op complimenten. Ze hebben de neiging om relaties en interacties te zien als middelen om zelfbevestiging te verkrijgen, en ze kunnen anderen in de schaduw stellen of kleineren om zichzelf beter te doen voelen.

Dit gedrag kan zich ook uiten in een onvermogen om kritiek te accepteren, wat kan leiden tot defensieve of zelfs agressieve reacties. Ze kunnen ook een overtuiging hebben van speciale behandeling of voorrechten, gebaseerd op hun vermeende uniekheid of superioriteit.

Er bestaat geen narcistische persoonlijkheidsstoornis. Deze staat nog wel in DSM IV maar was er bijna uit verwijderd.

De overweging om de narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) uit de vierde editie van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-4) te verwijderen, kwam voort uit verschillende factoren en debatten binnen de psychologische en psychiatrische gemeenschap.

Ten eerste was er kritiek op de specifieke criteria die werden gebruikt om NPS te diagnosticeren. Sommige clinici en onderzoekers vonden dat de criteria te subjectief waren en te veel ruimte lieten voor interpretatie. Dit leidde tot inconsistenties in de diagnose en de bezorgdheid dat de diagnose te vaak of te gemakkelijk werd gesteld.

Ten tweede waren er zorgen over de overlap met andere persoonlijkheidsstoornissen. De kenmerken van NPS, zoals een behoefte aan bewondering en een gebrek aan empathie, kunnen ook in andere stoornissen voorkomen, wat de specificiteit en bruikbaarheid van de diagnose in twijfel trok.

Ten derde was er een beweging binnen de psychiatrie naar een meer dimensionale benadering van persoonlijkheidsstoornissen, waarbij individuele kenmerken en symptomen in plaats van rigide categorieën worden beoordeeld.

Wat dit betekent is dat als mensen iemand van narcisme beschuldigen je heel goed moet kijken of er sprake is van het hele specifieke narcistische gedrag zoals hierboven beschreven. Dat is zelden het geval. Meestal gaat het om heel ander gedrag waar men een hekel aan heeft en men benoemt dat hele andere gedrag ten onrechte als narcistisch.

PBB (https://positief-bekrachtigende-breintraining.nl/_ heeft een aantal manieren om dit aan te pakken.

Eerst wordt er gekeken naar wat chocola eten voor je betekent met name om uit te zoeken of je het gebruikt om nare gevoelens weg te eten. Mocht dat zo blijken te zijn dan leer je een aantal PBB technieken waarmee je je goed kan voelen zonder dat je chocola hoeft te eten.

Daarna wordt je geleerd om het gedrag waar je goed in bent namelijk chocola eten, maar ook kopen aan te pakken. Met een schwisshh techniek kan je er voor zorgen dat je chocola op een plek neer zet in je brein die vergelijkbaar is met het eten van een broodje pindakaas. Je kan het doen maar er is geenszins een verslaving.

Daarna ga je met een schwisshhh aan de slag om te zien dat je op de verkooppunten van chocola prima aan de chocola voorbij kan lopen zonder het te kopen. Hoe goed je je voelt als je krachtig nee gezegd hebt tegen de chocola in de winkel.

Daarmee bouw je dan een nieuw zelfbeeld (ook met een schwisss) waarmee je ziet dat je vroeger misschien een chocola-eter was, maar dat je nu iemand bent die geheel geen last heeft van chocola.

Deze technieken leer je overigens ook in de opleiding tot Personal Breintrainer (https://abcnlp.nl/driejarige-opleiding-tot-personal-breintrainer/).

Eventueel kan je ook met hypnose aan de slag mocht dat nodig zijn.

Ik had vroeger erg last van hoogtevrees. Zelfs terwijl ik nog met beide benen op de grond stond. Wat ik in mijn hoofd deed was langs een hoog gebouw omhoog kijken en mij voorstellen dat ik dat gebouw aan het beklimmen was. Smalle randjes en voordat je het weet val je. Reden genoeg om een hoop nare gevoelens te produceren.

Bij hoogtevrees werkt vooral de zwart/wit terugspoeltechniek goed. Mensen stellen zich een soort rampscenario voor waarbij ze zien dat ze vallen en daar reageert het brein op. Het toekomstige rampscenario terugspoelen en zien dat je veilig door de bergen loopt. Belangrijkste is om de film helemaal af te maken en te zien dat je ook weer veilig daalt en veilig en wel weer thuis komt.

Meestal ligt het probleem bij hoogtevrees erin dat mensen zichzelf wel omhoog zien gaan, maar niet meer veilig zien terugkeren. Het onbewustzijn gaat zich dan afvragen: Wat gebeurt er precies dan op die hoogte dat ik mijzelf niet meer terug zie keren? Ah ik weet het al! Ik val natuurlijk te pletter o.i.d.. Zorg dus dat je de veilige terugkeer in de veilige haven helder en krachtig voorstelt.

Ervaringsverhaal:

Ik heb jaren last gehad van hoogtevrees en heb het met de zwart wit terugspoeltechniek volledig overwonnen. Dat wil zeggen, ik ging zonder enige angst mijn dak op om antennes te repareren of dakpannen terug te leggen in een vliegende storm. Pas dus wel op met je angst, want een weinig ontzag voor hoogte kan geen kwaad. Daarnaast is het misschien interessant om je eigen taalgebruik eens te controleren. In mijn geval was het namelijk zo, dat ik graag en alles direct wil(de). Ik kwam niet rustig mijn bed uit, nee ik sprong er uit en ook mijn werk werd gekenmerkt door een grote voortvarendheid. Toen ik mij zelf vertelde, dat je ook rustig op iets af kunt gaan en behoedzaam aan de veilige kant van de rand naar beneden kunt kijken, veranderde de hoogtevrees in een normale omgang met (grote) hoogtes, want geheel zonder gevaar is hoogte niet...

Hier zie je meer ervaringsverhalen van mensen die vroeger hoogtevrees hadden, maar er met personal breintraining van af zijn gekomen: https://breinvrijheid.nl/2023/03/19/hoogtevrees/

Nota bene:

NLPflix is een kennisbank met enorm veel videomateriaal over personal breintraining. Wanneer jij een abonnement op NLPflix neemt, steun je direct de uitbreiding van deze kennisbank. Want er is nog een ton aan videomateriaal dat nog niet op NLPflix te zien is. Om dat voor elkaar te krijgen, dienen we eerst 300 deelnemers te krijgen, omdat dat afgesproken is met de provider. Mocht je NLPflix niet meteen kunnen steunen, wil je ons dan verder helpen door deze link door te sturen naar iedereen van wie je denkt dat hij of zij hiermee is geholpen? Al zijn dat maar twee of drie mensen dan wordt NLPflix toch al enorm door je geholpen!

De manier om slaap wandelen te stoppen is om het slaapgedrag anders te programmeren. De makkelijkste manier is om dat met diep trance hypnose te doen. Breng iemand in trance en zorg dat het een diepe somnabulistische trance wordt, eentje die sterk op slaap lijkt. Laat iemand rondlopen in trance en zet hem of haar daarna weerneer en geef de instructie om voortaan te blijven liggen als iemand de nijging heeft om te gaan rondlopen. Geef daarna iemand de opdracht om tevergeefs te proberen te gaan rondlopen, terwijl diegene merkt hoe stil het lichaam blijft liggen/zitten en weigert rond te lopen. Het "slaap wandelen" mislukt dus. Heb je dit bereikt wat je dan doet is time distortion en laat je iemand in de diepe trance een hele nacht slapen in nog geen vijf minuten en laat iemand doen wat hij of zij altijd al deed. Dit om te testen of iemand blijft slapen of gaat rondlopen. Gebeurt dit laatste dan doe je de hele nacht slapen in vijf minuten nog een keer, maar nu met de expliciete instructie om te blijven liggen/zitten. Nu zal iemand niet meer gaan rondlopen. Heb je dit bereikt dan zet je de verandering vast door te stellen dat nu de neurologie definitief verandert is en het slaapwandelen voorbij is. Mocht het nog een keer voorkomen, dan is dat een van de laatste keren enkel bedoeld om het af te leren. 

De andere manier om het te doen zonder trance is door mensen de wekker in hun hoofd te laten zetten. Zoek uit rond welke tijd het slaapwandelen begint en zet dan de wekker op dat tijdstip en laat het aangeven bijvoorbeeld "3.00 uur: DOOR SLAPEN EN BLIJVEN LIGGEN EN HET VERLEDEN LOSLATEN EN VERGETEN". Zorg dat je wel eindigt met "7:00 uur: OPSTAAN MET EEN GOED UITGERUST GEVOEL EN VEEL ENERGIE".